Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından görme özürlülerin günlük yaşamda bağımsız ve güvenli hareket etmelerini sağlamak amacıyla Türk Standardları Enstitüsü tarafından hazırlanacak standarda ön çalışma olacak Hissedilebilir Yüzey Çalıştayı’nın ikincisi “Yönelimler ve Yer Seçimleri” temasıyla, 12-14 Eylül 2011 tarihlerinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi işbirliği ile İstanbul Kongre Merkezi’nde yapıldı.

Gelişmiş ülkelerde, ülkelerin kendi antropometrik özelliklerine göre hazırlanmış olan hissedilebilir yüzey uygulama yaygın olarak kullanılırken Türkiye’de standardın eksikliği nedeniyle farklı uygulamalar karşımıza çıkmaya başlamıştır. Literatürde dil birliğini sağlamak ve uygulamaları mümkün olduğunca basitleştirmek amacıyla bir çalışmanın yapılması ve bu konuda bir standardın oluşturulması ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

İlki 13-14 Temmuz tarihlerinde Ankara’da gerçekleşen organizasyonda; kullanıcılar olarak özürlülerin, uygulayıcı olarak belediyeler ve kamu kurumlarının, üretici firmaların ve üniversitelerin ilgili bölümlerinin katkılarıyla düzenlenen “Hissedilebilir Yüzey Çalıştayı-I” ile hissedilebilir yüzey uygulama malzemelerinin “ölçüleri” belirlenmişti.

12-14 Eylül 2011 tarihlerinde İstanbul’da, İstanbul Büyükşehir Belediyesi işbirliği ile düzenlenen ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Sayın Dr. Aylin Çiftçi, İstanbul Vali Yardımcısı Sn. Mustafa Altıntaş, İBB Genel Sekreter Yardımcısı Sn. Muzaffer Hacımustafaoğlu, Herkes için Erişilebilir İstanbul Koordinatörü Sn. Y. Mimar Müberra Kavak Kara, İBB üst düzey bürokratları ve personelinin yanısıra ilçe belediyeleri ve Büyükşehir Belediyeleri’nden ilgili katılımcıların yer aldığı “Hissedilebilir Yüzey Çalıştayı-II: Yönelimler ve Yer Seçimleri” ile uygulamaya yönelik yer seçim ve yönelim standardının oluşturulmasına duyulan ihtiyaçtan doğan hissedilebilir yüzey uygulamalarında; sağa ve sola dönüşlerde, “90 derece” ve farklı açılardaki “T” bağlantılarda, dörtlü kavşak bağlantılarında ve eğrisel bağlantılarda tercih edilmesi gereken uygulama ilkelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

İstanbul’da düzenlenen çalıştayın birinci gününde; ölçülerin belirlenmiş olduğu birinci çalıştayın özet raporu sunulmuş, bağımsız hareket eğitimi ve raylı sistemlerde hissedilebilir yüzey uygulamalarıyla ilgili sunumlar yapılmış, görme özürlüler parkurda yer alan düzenlemelerle ilgili olarak eğitmenler ve akademisyenler tarafından bilgilendirilmiş, hazırlanan kabartmalı parkur el maketleriyle de nasıl bir uygulama alanını deneyeceklerini üç boyutlu olarak algılamaları sağlanmıştır. Ayrıca yine akademisyenler ve bağımsız hareket eğitimi veren öğretmenler tarafından parkur deneyimlerinin analiz edilmesi için hazırlanmış olan anket formu hakkında bilgi verilmiş ve görme özürlülerin hissedilebilir yüzey parkurunu gruplar halinde deneyerek, hazırlanan anket formlarına cevap vermeleri sağlanmıştır. Hissedilebilir yüzey üretimi artışlarının ürün çeşidi artışlarını da getirdiği; kılavuz yol, kılavuz yol yüzeyleri, kabartma levha, körler için kabartma harita gibi..

Çalıştayın İstanbul’daki ikinci gününde görme özürlülerin bu parkuru denemeleri devam etmiş, ayrıca İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kozyatağı Metro İstasyonu ve sinyalize kavşağındaki hissedilebilir yüzey uygulamaları katılımcılar ve görme özürlüler tarafından yerinde incelenmiş ve görme özürlülerin uygulamalara ilişkin yorumları hazırlanan anket formları ile alınmıştır.

Sivil toplum kuruluşlarından gelerek denemelere katılan görme özürlü kullanıcılar, hissedilebilir yüzey için “Birkaç yıl önce bu bir hayaldi, şimdi ise bunun standardının belirlenmesi için yapılan bu çalıştay bu hayalimizin gerçekleşmesinin önemli bir adımı olacak” diyerek memnuniyetlerini ifade ettiler. Ayrıca çok yerinde bir çalışma olduğunu söyleyen görme engelliler, bu çalışmanın sonucunda ülkenin zihinsel değişiminde bir adım daha atılmış olacağını belirttiler.

Çalıştayın üçüncü günü olan 14 Eylül 2011’de protokol konuşmalarının ardından her iki çalıştayın nihai raporlarının sunumu yapılmış, ayrıca katılımcı olan 16 büyükşehir belediyesinin ve İstanbul’daki 39 ilçe belediyesinin uygulayıcı teknik personellerine, özürlülerin sivil toplum kuruluşları ve özürlülere ve üretici firmalara yönelik ulaşılabilirlik ve hissedilebilir yüzey uygulama ile ilgili teknik bilgilendirme yapılarak Çalıştay’dan en verimli sonucun alınması hedeflenmiştir.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Muzaffer Hacımustafaoğlu yaptığı konuşmada, ''İstanbul'u, bundan sonra hem görme özürlü hem de diğer dezavantajlı gruplara, hamilelere, yaşlılara daha uygun hale getirmeye çalışacağız''dedi.

İstanbul Vali Yardımcısı Mustafa Altuntaş, İstanbul Kongre Merkezi'nde düzenlenen çalıştayın kapanış oturumunda yaptığı konuşmada, İstanbul'un, Türkiye'de örnek çalışmaların üretildiği büyük bir il olduğunu söyledi.

İstanbul Valiliği Özürlüler Koordinasyon Merkezi olarak, engellilerle ilgili 2 ayda bir değerlendirme toplantısı düzenlediklerini belirten Altuntaş, tüm kamu ve özel kuruluşlardan üç ayda bir yapılan çalışmaların raporlandırılmasını istediklerini ifade etti.

''Temmuz 2012'ye en az eksiklikle girme çabası içindeyiz'' diyen Altuntaş, bu işin bir gönüllülük işi olduğunu, bu iş gönüllü olarak yapıldığında başarıya ulaşmanın mümkün olacağını söyledi.

Toplumda farkındalık ve zihinsel dönüşümün gerçekleştirilmesinin zorunlu olduğunu anlatan Altuntaş, gelecek 9 ayın iyi değerlendirilerek, örnek çalışmalarla engellilerin bu sıkıntılarının en aza indirileceğini kaydetti.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Muzaffer Hacımustafaoğlu da, çalıştay kapsamında üç gündür sürdürülen çalışmalara, Anadolu'nun diğer illerinden ve İstanbul'un ilçelerinden belediye temsilcilerinin de katıldığını söyledi.

Çalıştay kapsamında, İstanbul'da yapılan çalışmaların ortaya konduğunu, katılımcıların bunları değerlendirdiğini ve katkılar beklediklerini belirten Hacımustafaoğlu, bu katkılarda eksikleri telafi edeceklerini ve standartların oluşturulacağını dile getirdi.

''İstanbul'u, bundan sonra hem görme özürlü hem de diğer dezavantajlı gruplara, hamilelere, yaşlılara daha uygun hale getirmeye çalışacağız'' diyen Hacımustafaoğlu, yasal süre önlerinde çok az bir zaman bıraktıysa da bunun bir süreç olduğunu söyledi.

Hiç bir ülkenin, engellilerle ilgili sorunları tamamıyla çözemediğini ifade eden Hacımustafaoğlu, Türkiye'de de gönüllü kuruluşların desteğiyle en kısa zamanda çok daha iyi çalışmalar yapacaklarını kaydetti.

Vali Yardımcısı Altuntaş ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Hacımustafaoğlu, kapanış oturumunun ardından kongre merkezinin girişine engelliler için kurulan örnek bir platformda gözlerini kapatarak, ellerinde görme engelli sopasıyla yürüdü.