Herkes için erişilebilir Büyükçekmece için çalışamalar hızlanıyor
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul’da yaşayan özürlü, yaşlı, hamile, çocuk gibi hareket kısıtlılığı yaşayan bireylerin de istediği her noktaya kolayca ulaşabilmesi ve sosyal yaşamın her alanında var olarak, hızlı toplumsal yaşama aktif, kendine güvenen ve üreten bireyler olarak katılabilmesi amacıyla erişilebilirlik hizmetlerine hız kesmeden devam ediyor. Büyükçekmece Belediyesi'nin konuk edildiği Herkes İçin Erişilebilir İstanbul Koordinasyonu toplantılarından 43.’sü de geniş bir katılımla İBB Zeytinburnu Sosyal Tesislerinde gerçekleşti.
43. Toplantının Ana Gündemini Büyükçekmece'de Erişilebilirlik Oluşturdu!
Herkes İçin Erişilebilir İstanbul Koordinasyon Kurulu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sosyal Tesislerinde 43. toplantısını “Büyükçekmece İlçesinde Erişilebilirlik” gündemiyle gerçekleştirdi. Büyükçekmece İlçesi erişilebilirliği, İstanbul’un erişim sorunları ve yeni erişilebilirlik projelerinin değerlendirildiği toplantıya İstanbul Büyükşehir Belediyesi yöneticileri, Büyükçekmece Belediyesi Başkan Yardımcısı Ahmet Bayraktar, Büyükçekmece Belediyesi Teknik Başkan Yardımcısı Zafer Özsayın ile çeşitli sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı.
Erişilebilirlikle ilgili yerel yönetimlere ve özel kurululara yol haritası sunuyoruz
Toplantının açılış konuşmasını gerçekleştiren Herkes İçin Erişilebilir İstanbul Koordinasyon Kurulu Başkanı Y. Mimar Müberra Kavak Kara, 5378 sayılı yasayı kısaca açıklayarak, yasanın büyükşehir belediyeleri ile yerel idarelere tanıdığı sürenin Temmuz 2012’ye kadar dolduğunu hatırlattı. 2005 yılında çıkan 5378 sayılı kanun gereği, büyükşehir belediyeleri ve yerel idareler tarafından yapılan erişilebilirlik çalışmalarının beklenilen düzeyde gerçekleşmediğini işaret eden Kavak, engellerin giderilmesi yönünde öncelikli hedefin kurumlar arasında iletişimsizlik ve koordinasyonsuzluğun giderilmesi olduğunu ifade etti. Kavak; “3 yıldır düzenli olarak günümüze kadar 3’er haftalık periyotlarla yapılan toplantılar neticesinde İstanbul Büyükşehir Belediyesinin ilgili kurumlarını, yerel yönetimleri, özel kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarını burada konuk ederek çalışmaları uzlaşı içinde, etkili ve verimli bir şekilde sürdürüyoruz”, dedi. Herkes İçin Erişilebilir İstanbul Koordinasyonu Toplantılarının bir anlamda beyin fırtınası olduğunu da dile getiren Kavak; “Bu toplantılar aracılığı ile hem belediyelere hem de özel kuruluşlara erişilebilirlikle ilgili nasıl bir yol haritası benimsenmesi gerektiği konusunda projektör tutuyor, sivil toplum kuruluşları, resmi ve özel kurumlar arasında koordinasyonu sağlıyoruz”, açıklamalarını yaptı.
İnsanımızı Toplumumuza Kazandırmanın En iyi Yolu; Herkese Erişim Hakkı Sunmaktır
Büyük Çekmece Belediyesi sınırları içinde 3950 özürlünün yaşadığını bildiren Özsayın; bu Özsayının gerçek engelli nüfusunu yansıtmadığını ifade etti. Kültürel bir sorun olarak engelli ve ailelerinin, engellerini ve engelini gizlediğine dikkat çeken Özsayın; “Bu durum ciddi bir sosyal yaradır”, vurgusunu yaptı. Engelli ailesinin engelli ebeveynini gizlememesi, engelli bireyin de toplumdan kendisini soyutlamaması için belediyeler kadar sivil toplum kuruluşlarına büyük görevler düştüğünün altını çizen Özsayın; “Özürlü veya sağlıklı fark etmez, insanımızı topluma kazandırmak hepimizin ödevidir. Bu ödev ve sorumluluğu da en iyi şekilde onlara erişilebilirlik hakkı sunarak yerine getirebilir, sosyal aktiviteler ve mesleki imkânlarla onları toplumumuzun doğal üyeleri yapabiliriz, dedi.
Doğal Afetlere Karşı Engelli Bireyler de Kendilerini Güvende Hissedebilmeliler
Doğal afetler anında, kamu ve özel kuruluşlarda çalışan engelli bireylerin can güvenliklerinin göz ardı edildiğini söyleyen Özsayın konuşmasını şöyle sürdürdü; “Bir çok engelli, özel kuruluşlarda veya kamu kuruluşlarında çalışabilmektedir; ancak çalışma mekânları deprem riski yüksek olan ülkemizde acil çıkışlar için uygun mudur, olası bir yangında tahliye imkânları var mıdır? Asansörlerin deprem veya yangın gibi durumlarda çalışmadığını düşünürsek bu arkadaşlarımızın tahliyesi nasıl sağlanacaktır? Olası doğal afet riskine göre engelli bireylerin çalışma mekânları da özel bir şekilde dizayn edilmelidir. Doğal afet risklerine karşı kamu veya özel kuruluşlarda çalışan engelli bireyler de kendilerini güvende hissetmelilerdir.” Binalarda yönlendirme açısından körler için kabartma uyarı levhası, kılavuz yol yüzeyleri ve hissedilebilir yüzey uygulama da bu anlamda önem arz etmektedir.
Erişilebilir Büyükçekmece Projesi ile Erişim Engelleri Ciddi Anlamda Kalkacak
Erişilebilir Büyükçekmece adında büyük bir proje ile yola koyulduklarını aktaran Özsayın, Bu projenin protokolü yapıldı, hafriyatı alındı, inşaata başlıyoruz, bilgilerini aktardı. Bu proje ile bölgedeki erişim engellerinin ciddi anlamda aşılacağını kaydeden Özsayın; “Mimar Sinan bölgesinde sahil ile yol arasında 25 ile 35 metre civarında bir kot farkı bulunuyor. Engelli değil, çocuk veya yaşlı hiç kimse buradan inip kolayca sahile ulaşamıyor. Hissedilebilir yüzey uygulamaları bu anlamda yardıncı olacaktır. Gerek internet üzerinden gerekse mağdur arkadaşların yönlendirmesiyle konuyla ilgili projelendirmeyi yaptık. 2 veya 3 noktada yatay asansörler yaparak ki, uygulamasına başladık, Buradaki erişim sorununu çözmekteyiz”, bilgilerini verdi.
Kılavuz Yol için Ortak Bir Standart Belirlenmeli, Ortak Bir Dili Konuşmalıyız
Erişilebilirlik çalışmaları kapsamında ana ve tali yolları da düzenlediklerini belirten Özsayın gerçekleştirdikleri yol düzenlemeleri ile ilgili şu bilgileri paylaştı: “D 100 karayolundan gelirken ana yola bağlanan dağılım yolları mevcuttur. Her tarafa yapıyoruz dersek doğru olmaz; fakat genel anlamda ihtiyacı karşılıyor. Ana arterlerden ulaşacak görme özürlüler için yönlendirme taşlarının projelendirme safhasındayız. Konuya ilişkin öncesinde yapılan uygulamaları şu an inceliyoruz. Burada ulusal bir harekette bulunmak lazım; çünkü bu engelli taşları çok değişik firmalar tarafından üretiliyor. Farklı ebatlarda farklı dizaynlarda, bu taşların üretiminden var. Bunun ulusal bir standarda dönüştürülmesi lazım. Hissedilebilir yüzey teknik şartnamesi sayesinde standarda oturtulabilecektir. Dönüşmediğinde ortak bir dili yakalayamamış oluruz. Görme engelli de bu durumda bir karışıklık yaşayacaktır.”
Hissedilebilir Yüzey Çalıştayı Sonrasında Standartlar Belirlenmiş Olacak
Zafer Özsayın’ın konuşmasından sonra eklemelerde bulunan Herkes İçin Erişilebilir İstanbul Koordinasyon Kurulu Başkanı Y.Mimar Kavak kılavuz yol yapımıyla ilgili, gerek Türkiye’de gerekse dünyada yol takibi ve hissedilebilir yüzey uygulamalarıyla ilgili benimsenmiş bir standardın olmadığını ifade etti. İlçe belediyelerine pilot uygulamalar yaptırdıkça konu üzerinde uzmanlaştıklarını bildiren Kavak, Türkiye’de hissedilebilir zemin, hissedilebilir yüzey uygulama, kılavuz yol yüzeyleri ve kılavuz yol ile ilgili yapılan çalışmalar hakkında şu bilgileri aktardı: “Geçtiğimiz yıl Başbakanlık Özürlüler İdaresine başvurarak bu konuda bir standart belirlenmesi talebinde bulunduk. Yönlendirme taşlarında veya zeminlerde ortak bir dil kullanıldığında yapılan erişilebilirlik uygulamasının anlamlı olacağını farkettik. Geçtiğimiz 6-7 ay öncesinde Ankara’da konuyla ilgili bir çalıştay düzenlenmişti. Bu toplantıda, önerilerimiz, araştırma ve incelemelerimiz değerlendirilerek konu, çözüme dönük bir olgunluğa erişti. Yaklaşık bir ay önce Ankara’da Birinci hissedilebilir yüzey uygulama çalıştayı düzenlendi. Burada taşların ebat ve aralıkları tespit edildi. Bayramdan sonra 12 Eylül’de de ‘Hissedilebilir Yüzey Çalıştayı’ İstanbul’da düzenlenecek. Dünyanın her ülkesinde farklı uygulamalar var. Biz ülkemiz şartlarını dikkate alarak ve uluslar arası standartları da göz önünde bulundurarak bir karar alacağız ve Türk Standartları Enstitüsü(TSE) aracılığıyla bu bir standarda dönüşecek. Muhtemelen bakanımız ve belediye başkanımızın katılımları ile bu toplantı gerçekleşecek. Çalıştayın üçüncü gününde tüm ilçe belediyeleri ile Türkiye’deki büyükşehir belediye temsilcilerini davet edeceğiz. Orada bu iki çalıştay sonrasında ulaştığımız sonuçlarla alakalı, her ilçe belediyesinden üç görevli isteyeceğiz. Fen İşleri Müdürleri, Uygulama müdürleri ve kontrol mühendisleri bu toplantılarda hazır bulunacaklar. Toplantı sonrasında bu görevlilere, benimsenmiş standart ve uygulamalar eğitim olarak verilecek. Zannediyorum bu toplantılar maratonundan sonra hissedilebilir yüzey uygulama konusu bir standarda ulaşacak.”
Erişilebilirlik Ek Teknik Şartnamesi ile Olası Sorunlar Proje Aşamasında Önleniyor
Belediyelerin iyi niyetle hareket ederek pek çok erişilebilirlik çalışmaları yaptığını kaydeden Kavak; “Erişilebilirlik kavramı, ülkemizde yeni bir konu olduğu için teknik bilgiye ihtiyaç var. Bununla ilgili bir ek teknik şartname hazırladık ve kendi uygulama birimlerimize bu ek teknik şartnameyi sunduk. Kendi uygulama birimlerimiz asli şartnamenin yanında bu ek teknik şartnameyi de yüklenici firmaya sunarak erişilebilirlikle ilgili en başında önlemleri alıyor. Hazırlamış olduğumuz ek teknik şartnameyi sizler de kendi çalışmalarınıza uyarlayabilir, siz de ihalelere bu şartnameyi ilave ederek, olası sorunları en başında önlersiniz”, önerisinde bulundu.
25 Kilometrelik Erişilebilir, Engelsiz Bir Yol Yapmayı Hedefliyoruz.
Toplantıya sonradan katılım gerçekleştiren Büyükçekmece Belediyesi Başkan Yardımcısı Ahmet BAYRAKTAR, hem Demirci’nin sorusuna açıklık getiren hem de Büyükçekmece Belediyesi Erişilebilirlik çalışmalarını konu alan bir konuşma gerçekleştirerek, eski ve yeni olmak üzere iki Büyükçekmece ilçesinin olduğunu kaydetti. Eski Büyükçekmece’nin erişilebilir olduğunu ifade eden Bayraktar; “25 kilometrelik kesintisiz yol yapmayı hedefliyoruz. Bu yolumuzun özelliği, ‘Engelsiz yol’ olmasıdır. Yeni Çekmeceyi’de şu halde eksiklerimizin olmasına rağmen ideal bir erişilebilirliğe kavuşturacağız. Sirkülâsyonu yoğun olan yolları trafiğe kapattık. Bu yollar erişimde engelli bulunmayan yollar. Görme engelliler için kılavuz yol uygulamasına hemen geçemedik. Bu konuda henüz bir standart belirlenmemiş. Ayrıca yol çalışmalarında tretuarları minumum 3 metrenin altında tutmamaya çalışıyoruz. Kumburgaz yan yolda bir incelemede bulunursak, ne yapmak istediğimiz net görülecektir. Mimar Sinan sahilinin ihale süreçleri biraz farklı işlemlere tabi oldu. İmalatta çok geciktik, ihale süresinin biraz uzamasından dolayı. Biz şu halde asansör sisteminin yapımına başlıyoruz. İnsanlarımız buradaki sahilde sonbaharda yürüyüş yapabilir, bu yıl olmasa dahi gelecek yıl denize de girebilirler. Ayrıca yaptığımız 25 kilometrelik engelsiz yolda engellilerin erişimine uygun lavabolar, tuvaletler tesis edeceğiz. Erişilebilirlikle ilgili uygulamaları doğal olarak uygulanması gereken bir sorumluluk olarak gördüğümüzden stratejik planlarda yok; fakat projelerimizin hepsinde bu var”, açıklamalarını yaptı.
Kılavuz Yol Konusunda Güngören Belediyesi'nden Destek Alınabilir.
Türkiye Görme Engelliler Derneği Genel Başkan Yardımcısı Mehmet TÜREL’de toplantıda söz alarak kısa bir konuşma gerçekleştirdi. Konuşmasında Büyükçekmece Belediyesi’nin kılavuz yol konusunda tek doğru uygulamayı yapan Güngören Belediyesi’nden destek alabileceğini dile getiren Türel; sesli sinyalizasyonların görme engelliler için çok önemli olduğunu ifade etti ve bu konuya Büyükçekmece Belediyesi’nin daha çok hassasiyet göstermesini istedi. İETT Akyol Bil yazılımının görme engellilerin kullandığı telefonlarda da işlerlik kazanması için İETT’nin çalışma yapmasını sözlerine ekledi.
Hazırladığımız Ek Teknik Şartname, Tüm Belediyelere Bir Tavsiye Kararı Olacak
Mimarlar Odası adına konuşma gerçekleştiren İlyas ‘nin değerlendirileri üzerine tekrardan açıklamalarda bulunan Y. Mimar Müberra Kavak Kara: “Türkiye Belediyeler Birliği bünyesinde herkes için erişilebilirlik komisyonu kuruldu. Biz de o komisyonda görev alacağız ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Herkes İçin Erişilebilir İstanbul Koordinasyon Kurulunun hazırlamış olduğu ek teknik şartname, tüm belediyelere ihalelere çıkması için bir tavsiye kararı olarak gidecek ve erişilebilir şehir yönetmeliği de artık o kanaldan uygulama süreçlerine dahil olacak. Komisyon toplantılarından sonra tarih ve süreç netleşecek. Bu çalışmalar gündemimizde ve takip ediyoruz,”dedi. Kılavuz yol ile ilgili gelen bir soru üzerine açıklamalarını genişleten Kavak; “Bina içinde kılavuz yolu zorunlu mekanlara kadar ulaştırıyoruz. Lavabolara, giriş çıkışlara, koymamız gerekiyor. İç mekanlar için farklı teknolojiler de var. Bir alış veriş merkezinde tek tek her mağazaya değil de girişlere kabartmalı harita koyulur, merdivenlere kot farkı olan yerlere, zemin değişikliklerinde kubbe kabartılarla uyarı takip sistemi uyarlanabilir. Lavabo ve giriş çıkışlara yönlendirme yapılabilir. Tek tek mağazaların önlerine kadar götürülmez. Bu diğer kullanıcıların konforunu etkileyebileceği gibi uygulama da çok sağlıklı olmayacaktır. Alış veriş merkezleri için değil de kültür kongre sarayı veya daha kamusal ihtiyaçların gerçekleştirildiği yapılar için bileklik veya kulaklık yardımı vericilerle yönlendirme yapılmaktadır”, bilgilerini aktardı. Konuşmasında özürlü engelli tanımına da açıklık getiren Kavak; “Özürlüler idaresi bu konuya şu şekilde bir nokta koydu: Aslında o bireyler özürlü bireyler ama biz fiziksel ve sosyal çevre olarak erişilebilir bir sosyal hayat sunmadığımız için onları engellemiş oluyoruz; dolayısıyla engelli oluyorlar”, değerlendirisini paylaştı.